Ποιος είναι ο πραγματικός Τζάνι Ινφαντίνο, πρόεδρος της FIFA και «ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου»;
Μέσα στον Λευκό Οίκο, ο Πρόεδρος Τραμπ ήταν σε μεγάλα κέφια. «Καταπληκτικός», είπε. «Είναι σαν κάποιον που μόλις ξύπνησε το πρωί των Χριστουγέννων ως παιδί και είδε τα δώρα κάτω από το δέντρο. Και αυτός ο ενθουσιασμός πιάνει πολύ, πρέπει να πω».
Ο Τζάνι Ινφαντίνο έγειρε το κεφάλι προς τα πίσω γελώντας, πριν χαμογελάσει και νεύσει καταφατικά, φανερά ευχαριστημένος με την περιγραφή του από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Το ίδιο είχε συμβεί και λίγους μήνες νωρίτερα, στην εκδήλωση για την ίδρυση της Ομάδας Εργασίας του Λευκού Οίκου για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ αποκάλεσε τον πρόεδρο της FIFA «τον σπουδαίο μου φίλο» και «κάτι σαν βασιλιά του ποδοσφαίρου… υποθέτω… με κάποιο τρόπο».
Είναι. Κάπως. Υποθέτω. Με κάποιο τρόπο. Ως επικεφαλής της FIFA, της διοικούσας αρχής του ποδοσφαίρου, ο Ινφαντίνο είναι η πιο ισχυρή φιγούρα στο άθλημα — ικανός να κάνει αυτό που μοιάζει με τρελές, αυθόρμητες προτάσεις, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων με 32 ομάδες ή το Παγκόσμιο Κύπελλο με 48 ομάδες, και να τις πραγματοποιεί, ενώ ταξιδεύει ανά τον κόσμο με ιδιωτικό τζετ του Κατάρ, συναναστρέφεται αστέρες του αθλητισμού και αρχηγούς κρατών, μοιράζεται τις περιπέτειές του με τα τρία εκατομμύρια των ακολούθων του στο Instagram και συχνά θυμίζει το ενθουσιασμένο παιδί που περιέγραψε ο Τραμπ.
«Ζώντας το ποδόσφαιρο, ενώνοντας τον κόσμο μέσω του ποδοσφαίρου και κάνοντας το ποδόσφαιρο πραγματικά παγκόσμιο», γράφει στο προφίλ του στο Instagram. Έχει επίσης αρχίσει να περιγράφει τη FIFA ως «επίσημο πάροχο ευτυχίας για την ανθρωπότητα». Οι δημοσιογράφοι στην πατρίδα του, την Ελβετία, τον έχουν χαρακτηρίσει ως τον νέο «βασιλιά Ήλιο» του ποδοσφαίρου — παραπέμποντας στον Λουδοβίκο ΙΔ΄, τον ματαιόδοξο βασιλιά της Γαλλίας του 18ου αιώνα.
Το όνομα του Ινφαντίνο εμφανίζεται (δύο φορές) πάνω στο νέο τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων, το οποίο σχεδίασε ο οίκος πολυτελών κοσμημάτων Tiffany & Co. Μια μικρή ομάδα τον ακολουθεί σχεδόν παντού, έτοιμη να καταγράψει τις κινήσεις του για τους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Καθώς το «brand Infantino» μεγαλώνει, δεν γίνεται κανείς να μην θυμηθεί κάτι που είχε πει με νόημα ο Αλεξάντερ Τσέφεριν, πρόεδρος της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου UEFA, σε μια συνέντευξη Τύπου πριν μερικά χρόνια: «Κανένας ποδοσφαιρικός αξιωματούχος, όσο μεγάλο κι αν είναι το εγώ του, δεν πρέπει να πιστεύει πως είναι το αστέρι του παιχνιδιού — γιατί δεν είναι».
Όλα αυτά μοιάζουν μακρινά από την εποχή που ο Τζάνι Ινφαντίνο ήταν γνωστός κυρίως ως ο ανέκφραστος, ελαφρώς αμήχανος γραφειοκράτης της UEFA, που έλεγε κοινοτοπίες επί σκηνής στις κληρώσεις του Champions League («Γαλατασαράι… οι πρωταθλητές Τουρκίας φυσικά, ημιτελικοί το 1989»).
Κανείς δεν τον έβλεπε ως επόμενο πρόεδρο της FIFA πριν από μια δεκαετία, όταν μια σειρά από σκάνδαλα διαφθοράς γκρέμισαν το καθεστώς του Σεπ Μπλάτερ. Πολλοί από εκείνους που εργάστηκαν μαζί του στην UEFA παραμένουν κατάπληκτοι με το πώς ο Ινφαντίνο άρπαξε την εξουσία και την αγκάλιασε τόσο γρήγορα.
Ποιος είναι λοιπόν ο πραγματικός Τζάνι Ινφαντίνο; Είναι μια χαριτωμένη ιστορία αουτσάιντερ, ενός παθιασμένου με το ποδόσφαιρο τύπου που ξεπέρασε τις προκαταλήψεις και το ταπεινό του υπόβαθρο — γιος Ιταλών μεταναστών στην Ελβετία — για να φτάσει στην κορυφή του αθλήματος και να εξυγιάνει τη FIFA; Ή είναι μια μακιαβελική ιστορία για την κατάκτηση της εξουσίας, για μια σκληρή εκστρατεία υπό το κάλυμμα της μεταρρύθμισης και την επαναφορά του ποδοσφαίρου στο ρόλο του γεωπολιτικού παιχνιδιού;
Με το αγαπημένο του Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων με 32 ομάδες να ξεκινά αυτό το Σαββατοκύριακο στο Μαϊάμι — εν μέσω ανησυχιών για χαμηλές πωλήσεις εισιτηρίων και εξάντληση των παικτών — το The Athletic μίλησε με δεκάδες άτομα από τον χώρο της FIFA, πρώην και νυν, για να αποκτήσει μια πιο καθαρή εικόνα του Ινφαντίνο· για όσα έχει πετύχει και όσα όχι από την εκλογή του το 2016. Ακούσαμε διθυραμβικές μαρτυρίες («λαμπρός») αλλά και καυστικές κρίσεις («κούφιο κοστούμι»). Κάποιοι δέχτηκαν να μιλήσουν δημόσια, άλλοι μόνο υπό τον όρο της ανωνυμίας για να προστατέψουν τις σχέσεις τους.
Επισκεφθήκαμε την πατρίδα του Ινφαντίνο, το Μπριγκ-Γκλις στις ελβετικές Άλπεις, για να ακούσουμε ντόπιους — ανάμεσά τους και έναν συγγενή — και το πορτρέτο που αναδύεται είναι αντιφατικό. Όχι μόνο γιατί κάποιοι από εκείνους που παλαιότερα συνεργάστηκαν μαζί του και στήριξαν με θέρμη την υποψηφιότητά του για την προεδρία της FIFA, νιώθουν πλέον πως έχει αλλάξει εντελώς. «Δεν αναγνωρίζω τον Τζάνι που βλέπω και ακούω σήμερα», λέει ένας διοικητικός παράγοντας του ποδοσφαίρου που είχε στενή συνεργασία με τον Ινφαντίνο στην UEFA. «Αυτό που δεν ξέρω είναι αν αυτός είναι ο αληθινός Τζάνι Ινφαντίνο ή αν τον έχει διαμορφώσει έτσι η εμπειρία των εννέα χρόνων σ’ αυτή τη θέση».
Πέρα από την πολύγλωσση ευχέρειά του, την ενέργεια και τις πολιτικές του διαίσθησεις, ένα από τα λίγα πράγματα που όλοι του αναγνωρίζουν είναι ο ενθουσιασμός με τα μάτια ορθάνοιχτα — εκείνος που είχε περιγράψει και ο Τραμπ. Είτε προς το καλό είτε προς το κακό, είτε συναναστρεφόμενος ποδοσφαιριστές είτε ηγέτες κρατών, αυτό το παιδικό πάθος δεν τον έχει εγκαταλείψει ποτέ. Infantino στο όνομα, infantino (παιδί) και στη φύση.
Τον φώναζαν «Πίκολο», μικρούλη. Ο Τζάνι Ινφαντίνο, το μικρότερο από τρία παιδιά, γεννήθηκε στην Ελβετία το 1970 με προβλήματα υγείας και χρειάστηκε μετάγγιση αίματος ως βρέφος. Όπως είχε δηλώσει το 2016, το αίμα που του έσωσε τη ζωή προερχόταν από δύο δότες: ο ένας από το Μπρίστολ της Αγγλίας και ο άλλος από το Βελιγράδι — που τότε ήταν η πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβίας.
Γεννήθηκε στην Ελβετία και επιβίωσε χάρη σε αγγλικό και σερβικό αίμα. Αλλά μεγάλωσε νιώθοντας Ιταλός. Ο πατέρας του, ο Βιντσέντσο, καταγόταν από την Καλαβρία, στο «δάχτυλο» της ιταλικής χερσονήσου, και η μητέρα του, η Μαρία, από τα βουνά της ανατολικής Λομβαρδίας. Ζούσαν μαζί στην πόλη Ντομοντόσολα, στους πρόποδες των Άλπεων, προτού φύγουν αναζητώντας μια νέα ζωή στην Ελβετία.
Η Ντομοντόσολα βρίσκεται στο ιταλικό άκρο της σήραγγας των 12 μιλίων που διασχίζει τις Άλπεις κάτω από το Πέρασμα Σίμπλον. Στο ελβετικό άκρο βρίσκεται η γραφική πόλη Μπριγκ-Γκλις, που μοιάζει με ειδυλλιακό σκηνικό στην καρδιά της Ευρώπης. Ο ξάδερφος του Ινφαντίνο, Ντάνιελ Νέλλεν, περιγράφει πώς ήταν να μεγαλώνεις εκεί: «Είχες από μικρός αυτό το διεθνές αίσθημα — ήξερες από παιδί τι σημαίνει διεθνές, καταλαβαίνεις;».
Αλλά η νέα ζωή στην Ελβετία έφερε προκλήσεις για πολλούς μετανάστες από την Ιταλία, ιδίως για όσους, όπως ο Βιντσέντσο, προέρχονταν από τις φτωχότερες περιοχές του ιταλικού Νότου.
«Από τους Ελβετούς νιώθαμε αυτόν τον ρατσισμό», λέει ο Νέλλεν στο The Athletic, στο κομμωτήριό του στο Μπριγκ. «Ο Τζάνι είχε κόκκινα μαλλιά και φακίδες. Αυτό δεν ήταν μεγάλο πρόβλημα. Το πρόβλημα ήταν ότι ήταν Ιταλός».
Ο Ινφαντίνο είχε αναφερθεί σ’ αυτό στη διαβόητη ομιλία του με τίτλο «Σήμερα νιώθω...» στο Κατάρ, παραμονές του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ανδρών του 2022. Μιλούσε για το πώς, όταν αντιμετωπίζεις διακρίσεις, «κλείνεσαι στον εαυτό σου, πας στο δωμάτιό σου, κλαις».
Η οικογένειά του ήταν φτωχή, με βάση τα εύπορα πρότυπα του Μπριγκ. Ο Βιντσέντσο δούλευε στη νυχτερινή υπηρεσία των σιδηροδρόμων. «Τρεις μέρες δουλειά, φεύγει, μένει μια νύχτα και επιστρέφει», λέει ο Νέλλεν. «Όταν είχε ρεπό, δούλευε στο περίπτερο του σταθμού μαζί με τη μητέρα του Τζάνι, πουλούσαν εφημερίδες και τσιγάρα. Και μετά ξανά με το τρένο προς Ρώμη, Παρίσι, Βρυξέλλες».
Ο Νέλλεν λέει ότι η ευφυΐα του Ινφαντίνο ήταν «τρελή». «Το διάβασμα ήταν παιχνιδάκι για τον Τζάνι», λέει. «Γύριζε σπίτι από το σχολείο και το πρώτο που έκανε ήταν να ανοίξει την Gazzetta dello Sport, την ιταλική αθλητική εφημερίδα: τα αποτελέσματα των αγώνων, οι αγώνες… σπορ, σπορ, σπορ, ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο».
Ο Τζάνι υποστήριζε την Ίντερ και είχε για ήρωες τον Εβαρίστο Μπεκαλόσι και τον Αλεσάντρο Αλτομπέλι. Οι δικές του ποδοσφαιρικές φιλοδοξίες δεν πήγαν πιο πέρα από την τρίτη ομάδα της FC Brig-Glis, αλλά όπως λέει ο ξάδερφός του, «άρχισε να οργανώνει, να ψάχνει για χορηγίες και φανέλες… Του άρεσε να οργανώνει».
Ένα πρώτο δείγμα της όρεξής του για ποδοσφαιρική διοίκηση και πολιτική φάνηκε όταν πρότεινε να ενσωματωθεί στην FC Brig-Glis άλλη μια ομάδα, η Folgore, αποτελούμενη από παιδιά δεύτερης γενιάς μεταναστών. «Έπεισε τον πρόεδρο και τα άλλα μέλη να ψηφίσουν υπέρ», λέει ο Νέλλεν.
«Δεν νομίζω ότι όταν είσαι 20 ετών σκέφτεσαι να γίνεις πρόεδρος της FIFA. Αλλά εκείνος είπε: “Αν δεν είμαι αρκετά καλός για να γίνω ποδοσφαιριστής, θέλω να γίνω ο δικηγόρος του ποδοσφαιριστή”. Πάντα, η ιδέα του ήταν να κάνει κάτι που να σχετίζεται με το ποδόσφαιρο».
Στην 121χρονη ιστορία της FIFA, μόνο εννέα άνδρες έχουν αναλάβει το αξίωμα του προέδρου. Ποιες είναι οι πιθανότητες οι δύο τελευταίοι να έχουν γεννηθεί σε απόσταση μόλις δέκα χιλιομέτρων;
Ο Μπλάτερ, που γεννήθηκε στο Βισπ, και ο Ινφαντίνο ανήκουν σε διαφορετικές γενιές και έχουν διαφορετικό ακαδημαϊκό υπόβαθρο — ο πρώτος στις επιχειρήσεις και τα οικονομικά, από το Πανεπιστήμιο της Λωζάννης, ο δεύτερος στη νομική, από το Πανεπιστήμιο του Φριμπούρ — αλλά και οι δύο έλκονταν, όπως γράφει ο Ντέιβιντ Κον στο The Fall of the House of FIFA, από την «τάξη των Ελβετών αποφοίτων που εκπαιδεύτηκαν για να υπηρετήσουν το δάσος των αθλητικών ομοσπονδιών που φωλιάζουν στη χώρα».
Ο Ινφαντίνο βρήκε δουλειά ως νομικός σύμβουλος και γενικός γραμματέας στο Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών (CIES) στην ελβετική πόλη Νεσατέλ. Η δουλειά τον έφερε σε επαφή με τη FIFA, αλλά δεν του προτάθηκε κάποιος ρόλος στην παγκόσμια ποδοσφαιρική έδρα.
Στα 30 του χρόνια, μετά από δύο χρόνια στο CIES, προσελήφθη στο νομικό τμήμα της UEFA. Ο πρώην brand manager της UEFA, Νταν Ο’Τουλ, τον θυμάται ως έναν «καλοκάγαθο, ευγενικό συνάδελφο» που «τα πήγαινε καλά με όποιον τον έβλεπες να μιλάει».
«Στα πρώτα χρόνια, βγαίναμε κοινωνικά, πηγαίναμε σπίτι του», λέει ο Ο’Τουλ στο The Athletic, από καφέ στις όχθες της λίμνης της Γενεύης κοντά στα κεντρικά της UEFA. «Ήταν ήσυχος, αν μη τι άλλο. Όχι ντροπαλός, απλώς ήσυχος».
Ένα στέλεχος του αγγλικού ποδοσφαίρου θυμάται ότι τον συνάντησε τότε και στην αρχή του φάνηκε τόσο ασήμαντος που σκέφτηκε πως «θα ήταν ένας από τους βαλιτσοφόρους». Όμως ο Ινφαντίνο μεταμορφωνόταν στις συναντήσεις και στην παρουσία ανώτερων στελεχών. «Για παράδειγμα, στο αεροδρόμιο, περικυκλωμένος από μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, είχε την ικανότητα να τους κρατά όλους στην παλάμη του χεριού του, λέγοντας αστεία σε πέντε ή έξι διαφορετικές γλώσσες. Αυτό, για μένα, ήταν απίστευτο», λέει ο Ο’Τουλ.
Η αξία του Ινφαντίνο στην UEFA εκτοξεύτηκε επί προεδρίας του θρυλικού Γάλλου ποδοσφαιριστή Μισέλ Πλατινί. «Ήταν μια πραγματικά μετεωρική άνοδος μέσα στην ιεραρχία», λέει ο Ο’Τουλ.
«Ο Τζιάνι όπως τον θυμάμαι ήταν ευγενικός, ειλικρινής, εργατικός, αλλά μπορούσε να είναι και διασκεδαστικός», λέει ο Άλεξ Χορν, γενικός γραμματέας της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FA) μεταξύ 2010 και 2015, σε τηλεφωνική συνέντευξη. «Υπήρχαν στιγμές που εμείς θέλαμε κάτι, ίσως η Γερμανία κάτι άλλο, και όλοι οι υπόλοιποι είχαν τις δικές τους απόψεις, αλλά ο Τζιάνι και ο Θίο (Θεοδωρής, αναπληρωτής γενικός γραμματέας της UEFA) κατάφερναν να τα φέρνουν εις πέρας».
Ήταν ένα αποτελεσματικό τρίο, αλλά, σύμφωνα με δύο άτομα που συμμετείχαν σε εκείνες τις συναντήσεις με την UEFA, ο Πλατινί δεν έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις απόψεις του γενικού γραμματέα του σε ζητήματα εντός αγωνιστικού χώρου. Ένα χαρακτηριστικό σημείο διαφωνίας ήταν η τεχνολογία VAR (video assistant referees): ο Ινφαντίνο ήταν ένθερμος υποστηρικτής, ενώ ο προϊστάμενός του ήταν πεισμένος σκεπτικιστής.
Δεν υπήρχε αμφιβολία για το πού βρισκόταν η εξουσία. Καθώς το καθεστώς Μπλάτερ στην FIFA κατέρρεε, ο Πλατινί φαινόταν ως ο φυσικός διάδοχος. Η καλύτερη προοπτική του Ινφαντίνο, φαινόταν να είναι να παραμείνει κολλημένος στο άρμα του αφεντικού του.
Ως τα μέσα του καλοκαιριού του 2015, η FIFA βρισκόταν σε κατάσταση διάλυσης. Ο Πλατινί ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί να διαδεχθεί τον Μπλάτερ και η κούρσα για την προεδρία της UEFA είχε ξεκινήσει. Ο Γερμανός πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, Βόλφγκανγκ Νίερσμπαχ, είχε την υποστήριξη των ισχυρότερων ευρωπαϊκών χωρών και παρουσιαζόταν ως επικρατέστερος.
Από έξω, φαινόταν ότι ο Ινφαντίνο θα ακολουθούσε τον Πλατινί στην FIFA ως γενικός γραμματέας. Όμως, σύμφωνα με ανθρώπους που εργάζονταν τότε στην UEFA, αυτό δεν ήταν στο πλάνο του Πλατινί. Ούτε και του Νίερσμπαχ, που σχεδίαζε τη δική του ομάδα ηγεσίας στην UEFA. Το μέλλον του Ινφαντίνο ξαφνικά τέθηκε εν αμφιβόλω.
Το ίδιο συνέβη και με τη "στέψη" του Πλατινί όταν, τον Σεπτέμβριο του 2015, οι ελβετικές αρχές άνοιξαν έρευνα για μια πληρωμή δύο εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων (περίπου 2,43 εκατ. δολάρια/1,8 εκατ. λίρες σε σημερινές ισοτιμίες) που έλαβε από τη FIFA τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Οι Ελβετοί εισαγγελείς υποστήριξαν ότι η πληρωμή, την οποία ενέκρινε ο Μπλάτερ και υποτίθεται ότι αφορούσε εργασίες του Πλατινί μεταξύ 1999 και 2002, ήταν «ζημιογόνα για τη FIFA».
Ο Μπλάτερ και ο Πλατινί έχουν έκτοτε αθωωθεί από τις κατηγορίες που σχετίζονταν με την πληρωμή, πιο πρόσφατα από ομοσπονδιακό εφετείο της Ελβετίας, ωστόσο, η επιτροπή ηθικής της FIFA τούς απέκλεισε τον Δεκέμβριο του 2015 από κάθε ποδοσφαιρική δραστηριότητα για οκτώ χρόνια — ποινή που αργότερα μειώθηκε σε έξι χρόνια μετά από έφεση.
Όταν ο Ινφαντίνο ανακοίνωσε για πρώτη φορά την πρόθεσή του να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία της FIFA, πολλοί πίστεψαν ότι απλώς εκτελούσε χρέη προσωρινού υποψηφίου μέχρι να καθαρίσει το όνομα του Πλατινί. Όμως όσο πλησίαζαν οι εκλογές του Φεβρουαρίου του 2016, γινόταν όλο και πιο σαφές ότι οι φιλοδοξίες του ήταν απολύτως πραγματικές.
«Ξεκίνησε την πιο εξαντλητική εκστρατεία», λέει ο Γκρεγκ Ντάικ, πρόεδρος της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας μεταξύ 2013 και 2016, στην The Athletic σε ένα καφέ στο δυτικό Λονδίνο. «Πήγε παντού. Ήταν πολύ διασκεδαστικός γι’ αυτό, μιλούσε για τις αεροπορικές εταιρείες με τις οποίες είχε ταξιδέψει και τα λοιπά. Πίστευα ότι θα ήταν μια καλή επιλογή.»
Γιατί;
«Επειδή πάντα μου άρεσε όταν ήταν στη FIFA», λέει ο Ντάικ. «Τον θεωρούσα ευθύ και καλό οργανωτή. Το διεθνές ποδόσφαιρο δεν έχει πολλούς ευθείς ανθρώπους… κι εγώ πάντα ένιωθα ότι ο Ινφαντίνο ήταν ευθύς.»
Ο Ινφαντίνο ξεκίνησε την εκστρατεία του στο Λονδίνο, συνοδευόμενος στο Wembley από μεγάλες φιγούρες του ποδοσφαίρου, όπως οι προπονητές Ζοζέ Μουρίνιο, Φάμπιο Καπέλο και πρώην παίκτες όπως οι Λουίς Φίγκο, Ρομπέρτο Κάρλος και Κλάρενς Ζέεντορφ, μαζί με άλλες υποστηρίξεις. Ήταν μια πρώιμη ματιά στα υψηλά του δίκτυα και την προθυμία του να τα επιδεικνύει.
Αλλά αυτό που άγγιξε περισσότερο τους ψηφοφόρους της FIFA, ίσως περισσότερο κι από την υπόσχεσή του να «καθαρίσει» τη FIFA, ήταν η δέσμευσή του να αυξήσει τα χρήματα που διανέμονται σε κάθε μέλος σε 5 εκατομμύρια δολάρια μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια.
«Τα χρήματα της FIFA είναι τα δικά σας χρήματα», τους είπε στην τελευταία ομιλία του πριν από την ψηφοφορία. Αυτό φάνηκε να κερδίζει πολύ πιο θερμό χειροκρότημα από οτιδήποτε άλλο είχε πει σχετικά με τη μεταρρύθμιση, την ακεραιότητα και τη διακυβέρνηση.
Αυτά τα επιπλέον χρήματα, εξήγησε, θα προέρχονταν από τη διεύρυνση των υφιστάμενων τουρνουά της FIFA. Πρότεινε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο ανδρών με 40 ομάδες (αργότερα αναθεωρήθηκε σε 48) και ένα Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων ανδρών με 32 ομάδες. Μεγαλύτερα τουρνουά σήμαιναν μεγαλύτερο προϊόν προς πώληση σε τηλεοπτικούς σταθμούς και εμπορικούς εταίρους. Τα ερωτήματα για τις αυξημένες απαιτήσεις από τους παίκτες, σε ένα ήδη γεμάτο καλεντάρι, απορρίφθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες.
Καθώς ανακοινώνονταν τα αποτελέσματα και η νίκη του επιβεβαιωνόταν, ο Ινφαντίνο έκλεισε τα μάτια, ένωσε τα χέρια του και άγγιξε το αριστερό μέρος του στήθους του. «Θα αποκαταστήσουμε την εικόνα της FIFA και τον σεβασμό για τη FIFA», δήλωσε. «Και όλοι στον κόσμο θα μας χειροκροτήσουν.»
Υπάρχει λίγη εκτίμηση για τον Μπλάτερ ή το καθεστώς της FIFA που προήδρευε, αλλά παρατηρείται ότι είχε έναν παλιομοδίτικο γοητευτικό χαρακτήρα. Αντίθετα, ο διάδοχός του περιγράφεται ως ένας άνθρωπος βιαστικός, πολύ απασχολημένος για να μένει πολύ στα τυπικά. Ο Ινφαντίνο είναι κοντά με ορισμένα στελέχη του, αλλά για άλλους στα κεντρικά γραφεία της FIFA στη Ζυρίχη είναι μια απόμακρη προσωπικότητα.
Αυτή η αίσθηση απόστασης είναι αναπόφευκτη όταν ο Ινφαντίνο περνά τόσο πολύ χρόνο ταξιδεύοντας με τζετ, επισκεπτόμενος μέλη της ομοσπονδίας και περιδιαβαίνοντας στα νέα γραφεία της FIFA στο Παρίσι, το Μαϊάμι και τη Σιγκαπούρη. Για κάποιους όμως, αυτό αντικατοπτρίζει ένα συγκεκριμένο σύγχρονο πρότυπο εργασιακού περιβάλλοντος: τόσο εστιασμένος στην ανόδo, που δεν έχει χρόνο να κοιτάξει προς τα κάτω.
Ορισμένοι από τους κοντινούς του άνθρωπους διαφωνούν με αυτή την περιγραφή, χαρακτηρίζοντας τον παντρεμένο πατέρα τεσσάρων παιδιών ως εξαιρετικά ευγενικό, που ενδιαφέρεται πραγματικά για την ευημερία των υπαλλήλων και των οικογενειών τους. Επιπλέον, λένε πως είναι πιο χαλαρός όταν μιλάει για ποδόσφαιρο, κουβεντιάζοντας με φίλους και συνεργάτες πάνω σε μια μπύρα σε ιταλικό εστιατόριο — ή ακόμα και κάνοντας μια αυθόρμητη εκδρομή για να δει τον αγώνα Μιλγουόλ-Νόριτς όταν βρισκόταν στο Λονδίνο για συνάντηση της Διεθνούς Επιτροπής Ποδοσφαίρου (IFAB) το 2023.
Η εμμονή του με το ποδόσφαιρο — και περισσότερο με την ποδοσφαιρική πολιτική — λέγεται πως έρχεται σε βάρος πολλών άλλων πραγμάτων. Ένας ποδοσφαιρικός παράγοντας λέει: «Ποτέ δεν τον έχω ακούσει να μιλάει για βιβλία ή ταινίες ή να αναφέρει κάποιο άλλο άθλημα. Ζει μόνο γι’ αυτόν τον ρόλο.»
Ακόμα και όσοι βρίσκονται πιο κοντά στον Ινφαντίνο δεν αμφισβητούν ότι η απαιτητική του φύση έχει προκαλέσει εντάσεις στη FIFA. Μια πηγή τον περιγράφει ως προσωπικότητα τύπου «κόκκινου»: απαιτητικός, με ισχυρή θέληση, αποφασιστικός, δυναμικός, γρήγορος ρυθμός, προσηλωμένος στα αποτελέσματα, δράση προτεραιότητα. Οι μακροσκελείς ή διστακτικές απαντήσεις σε συσκέψεις συχνά εισπράττουν απότομες αντιδράσεις. «Δεν έχει απολύτως καθόλου χρόνο για ανοησίες», λέει ένα πρόσωπο.
Η εικόνα που σχηματίζεται παραπέμπει στον αδίστακτο, αμείλικτο, πεισματάρη «guru» της ανώτατης διοίκησης που βλέπει κανείς στις καρικατούρες του LinkedIn, κάτι που απέχει πολύ από την εικόνα που είχε όταν ανέβαινε την επαγγελματική σκάλα στην UEFA. Μερικά από τα χαρακτηριστικά της «κόκκινης» προσωπικότητας αναγνωρίζονται από έναν πρώην συνάδελφο στην UEFA, αλλά τότε ο Ινφαντίνο θεωρούνταν περισσότερο «μπλε» — αναλυτικός, λογικός, προσηλωμένος στη λεπτομέρεια, αν και με μια εργατική ηθική, φιλοδοξία και πολιτικό ένστικτο που πολλοί υποτίμησαν.
«Δεν νομίζω ότι τότε η μεγάλη του φιλοδοξία ήταν να γίνει πρόεδρος της FIFA», λέει ο Χόρν. «Ίσως ήταν εξαιρετικός παίκτης πόκερ και τον εκτίμησα λάθος, αλλά νομίζω πως τελικά βρέθηκε επικεφαλής σχεδόν κατά τύχη.»
Μετά την εκλογή του το 2016, η αδελφή του, Ντανιέλα, δήλωσε στην ελβετική εφημερίδα Der Bund ότι ο Ινφαντίνο ήταν «πολύ ευαίσθητος, αρμονικός άνθρωπος» που ακόμη τηλεφωνούσε στη μητέρα του κάθε βράδυ. «Δεν θα απογειωθεί ξαφνικά και θα πετάξει σε άλλον πλανήτη όταν γίνει πρόεδρος της FIFA», είπε. «Δεν τον βλέπω ως έναν καριερίστα που θα πατούσε πάνω σε πτώματα για να πετύχει.»
Ο Τόμας Ρένγκλι, δημοσιογράφος που εργάστηκε για λίγο στη FIFA επί προεδρίας Μπλάτερ, πιστεύει ότι ο Ινφαντίνο «ήταν πάντα ένα βήμα μπροστά». «Κανείς δεν περίμενε ότι θα έπαιζε ρόλο σε αυτό το παιχνίδι, αλλά είμαι σχεδόν σίγουρος ότι είχε ένα πολύ έξυπνο σχέδιο», λέει σε ένα καφέ στη Ζυρίχη. «Έπαιζε σαν σκάκι. Ο βασιλιάς και η βασίλισσα είχαν βγει από το παιχνίδι — και ξαφνικά, εκεί ήταν ο Τζάνι.»
Τον Απρίλιο φέτος, μια ισχυρή αντιπροσωπεία — συμπεριλαμβανομένης της αμερικανίδας γενικής εισαγγελέα Παμ Μπόντι και του διευθυντή του FBI Κας Πάτελ — επισκέφτηκε τα νέα γραφεία της FIFA στο Κόραλ Γκέιμπλς, στα προάστια του Μαϊάμι.
Υπήρχε, ανάμεσα στον Ινφαντίνο και τους συνεργάτες του, ένα αίσθημα περηφάνειας για τον συμβολισμό αυτών των συζητήσεων που αφορούσαν το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων και το Παγκόσμιο Κύπελλο στις ΗΠΑ — και για το πόσο πολύ είχαν αλλάξει τα πράγματα στη FIFA από τότε που μια τριετής έρευνα του FBI οδήγησε σε επιδρομή στις 6 το πρωί στο πεντάστερο ξενοδοχείο Baur au Lac για τη σύλληψη επτά στελεχών της FIFA.
Η FIFA που παρέλαβε ο Ινφαντίνο ήταν συνώνυμο της διαφθοράς. Όπως δήλωσε ο πρώην διευθυντής του FBI Τζέιμς Κόμεϊ το 2015, «μη δηλωμένες πληρωμές, μίζες και δωροδοκίες έγιναν τρόπος λειτουργίας». Στα τέλη του περασμένου έτους, η FIFA σε ανακοίνωσή της ανέφερε πως «μετατράπηκε από μια τοξική οργάνωση σε έναν σεβαστό, αξιόπιστο και σύγχρονο διοικητικό φορέα.»
Ωστόσο, ο Ινφαντίνο ήταν μόλις λίγες εβδομάδες στη θέση του προέδρου της FIFA όταν εμφανίστηκε στα διαρρεύσαντα «Έγγραφα του Παναμά» σχετικά με συμβόλαια δικαιωμάτων μετάδοσης που υπέγραψε ενώ βρισκόταν στην UEFA με μια υπεράκτια εταιρεία. Δήλωσε «απογοητευμένος» που η ακεραιότητά του «αμφισβητείται από ορισμένα μέσα ενημέρωσης». Εκπρόσωπος της UEFA είχε δηλώσει τότε πως τα δικαιώματα πωλήθηκαν μετά από «ανοιχτή, ανταγωνιστική διαδικασία προσφορών».
Το 2020, οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς ανακοίνωσαν ξεχωριστή έρευνα για «ενδείξεις ποινικής συμπεριφοράς» που αφορούσε καταγγελίες κατά του Ινφαντίνο, του πρώην ελβετού γενικού εισαγγελέα Μίχαελ Λάουμπερ και του παιδικού φίλου του Ινφαντίνο, Ρινάλντο Άρνολντ, περιφερειακού εισαγγελέα.
Η έρευνα τελικά έκλεισε το 2023, με τον Ινφαντίνο να δηλώνει «πλήρη και καθαρή νίκη για μένα, για τη νέα FIFA και για τη δικαιοσύνη». Σε ανακοίνωσή του πρόσθεσε ότι «φτωχοί, ζηλιάρηδες και διεφθαρμένοι άνθρωποι» προσπαθούσαν να δυσφημήσουν το όνομά του.
Η Επιτροπή Δεοντολογίας της FIFA — ένα ανεξάρτητο, δικαστικό όργανο εντός της οργάνωσης — είχε επίσης ερευνήσει τον Ινφαντίνο το 2017 για πιθανή σύγκρουση συμφερόντων, όταν εκείνος και το επιτελείο του ταξίδεψαν με ιδιωτικά αεροπλάνα που τους είχαν παραχωρηθεί στη Ρωσία και το Κατάρ. Μια άλλη έρευνα το 2016 αφορούσε την φερόμενη χρέωση προσωπικών εξόδων του Ινφαντίνο στη FIFA, όπως στρώματα για το σπίτι του, ένα μηχάνημα γυμναστικής stepper και λουλούδια. Και στις δύο περιπτώσεις, η εξεταστική επιτροπή κατέληξε ότι ο κώδικας δεοντολογίας δεν είχε παραβιαστεί.
Ο Μαρκ Πιέθ, ο οποίος το 2011 είχε διοριστεί πρόεδρος μιας ανεξάρτητης επιτροπής διακυβέρνησης για την εποπτεία της μεταρρύθμισης της FIFA, δήλωσε στην The Athletic τηλεφωνικά πως έχασε την ελπίδα για το καθεστώς Ινφαντίνο μετά το ομόφωνο ψήφισμα του συνεδρίου της FIFA τον Μάιο του 2016, το οποίο έδινε στο νέο συμβούλιο την εξουσία να διορίζει ή να «αποπέμπει οποιονδήποτε κατέχει θέση» στις διάφορες ανεξάρτητες επιτροπές της οργάνωσης.
Ο πρόεδρος της επιτροπής συμμόρφωσης, Ντομένικο Σκάλια, παραιτήθηκε εντός 24 ωρών από το συνέδριο, κάτι που ο Ινφαντίνο χαρακτήρισε στην ελβετική εφημερίδα Le Matin «παιδαριώδη συμπεριφορά που ανήκει στην παιδική χαρά». Ο Χανς-Γιόακιμ Έκερτ, Γερμανός δικαστής και πρόεδρος της επιτροπής επίλυσης διαφορών της Επιτροπής Δεοντολογίας της FIFA, καθώς και ο Ελβετός ερευνητής Κόρνελ Μπόρμπελι, ενημερώθηκαν στη συνέχεια ότι δεν θα ανανεωνόταν η συνεργασία τους.
«Σίγουρα, με την ανεξαρτησία της επιτροπής δεοντολογίας, υπήρχε ο κίνδυνος να ερευνήσουμε οποιονδήποτε παραβίαζε τον κώδικα και να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα χωρίς φόβο ή εύνοια», είπε ο Έκερτ στην The Athletic μέσω email τον Μάιο.
Η FIFA δηλώνει πως πάντα σεβάστηκε τις αποφάσεις των μελών των επιτροπών και αρνείται ότι προσπάθησε να ασκήσει αδικαιολόγητη επιρροή σε τέτοιες διαδικασίες.
Υπήρξε επίσης ένα δυσάρεστο επεισόδιο το 2016, όταν διέρρευσε στην γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung μια ηχογράφηση συνομιλίας στην οποία ο Ινφαντίνο φαινόταν να περιγράφει μια πρόταση για μισθό 2 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων ως «ύβρι». Ο πρόεδρος της FIFA είπε ότι οι «εχθροί του θέλουν να τον εμφανίσουν ως άπληστο» και ότι «αυτές οι θεωρίες δεν έχουν αποδειχτεί». Από τότε ο μισθός του έχει σχεδόν διπλασιαστεί στα 5 εκατομμύρια δολάρια.
Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο να παραμείνει στην προεδρία μέχρι το 2031, δηλαδή για 15 χρόνια, παρά το γεγονός ότι η FIFA ψήφισε το 2016 τον περιορισμό των προέδρων σε τρεις θητείες τεσσάρων ετών το πολύ. Το 2022, ο Ινφαντίνο ανακοίνωσε ότι το πρώτο του διάστημα στην προεδρία δεν θα μετράει στον περιορισμό των τριών θητειών, καθώς είχε αναλάβει μετά τον Μπλάτερ και υπηρέτησε μόνο τρία χρόνια της πρώτης του θητείας.
Ένας υψηλόβαθμος ποδοσφαιρικός παράγοντας, που έχει συνεργαστεί στενά μαζί του, επαινεί τα «σημαντικά ταλέντα» του Ινφαντίνο αλλά χαρακτηρίζει την προεδρία του FIFA ως απογοήτευση. «Αυτοί οι αθλητικοί ηγέτες αντιμετωπίζονται σαν βασιλιάδες και αυτό τους φτιάχνει το κεφάλι», λέει ο παράγοντας. «Είναι σαν να ζεις σε μια μεσαιωνική αυλή και η αυταρχική συμπεριφορά τους επιβραβεύεται.»
Η FIFA υποστηρίζει ότι έχει περάσει από μια «βαθιά ριζωμένη μεταρρύθμιση στη διακυβέρνηση και τη χρηματοοικονομική διαχείριση με σαφή έμφαση στη διαφάνεια», κάτι που αναγνωρίζεται από διάφορους άλλους φορείς.
Ωστόσο, κάποιοι δεν πείθονται. «Αυτή η οργάνωση ποτέ δεν ήθελε να μεταρρυθμιστεί», πιστεύει ο Πιέθ. «Μιλούσαν για μεταρρύθμιση, αλλά ποτέ δεν είχαν την επιθυμία να γίνουν πραγματικές αλλαγές.»
Ο Έκερτ είναι εξίσου επικριτικός. «Ακόμα ακούω τον λόγο του (Ινφαντίνο) στο συνέδριο: όλα θα γίνουν καλύτερα, η διαφθορά θα καταπολεμηθεί, το ποδόσφαιρο θα γίνει καθαρό. Γι’ αυτό εκλέχτηκε», λέει. «Προτιμώ να μην εστιάσω στις συνέπειες.»
Στο Κέντρο Συνεδρίων της CONMEBOL στην Ασουνσιόν, Παραγουάη, στις 15 Μαΐου, το κλίμα ήταν ανήσυχο. Το 75ο Συνέδριο της FIFA ήταν προγραμματισμένο να ξεκινήσει στις 9:30 π.μ. τοπική ώρα και οι αντιπρόσωποι από 210 ομοσπονδίες ήταν στη θέση τους. Όμως, ο οικοδεσπότης τους απουσίαζε.
Αντί αυτού, οι αντιπρόσωποι έλαβαν ένα email που τους ενημέρωνε ότι η έναρξη του συνεδρίου μετατέθηκε τρεις ώρες αργότερα λόγω «απρόβλεπτων συνθηκών».
Ο Ινφαντίνο βρισκόταν ακόμα καθ’ οδόν προς την Ασουνσιόν — με ιδιωτικό τζετ από το Κατάρ, όπου είχε περάσει τις προηγούμενες μέρες μαζί με τον Πρόεδρο Τραμπ, παρακολουθώντας συναντήσεις και επίσημα δείπνα μαζί με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και τον Καταριανό εμίρη Σεΐχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι.
Τελικά, ο Ινφαντίνο έφτασε, ζητώντας συγγνώμη για την καθυστέρηση και εξηγώντας ότι «ως πρόεδρος της FIFA, η ευθύνη μου είναι να παίρνω αποφάσεις προς όφελος της οργάνωσης» και επικαλούμενος «πρόβλημα με την πτήση μας».
Η κίνηση αυτή προκάλεσε αποχώρηση οκτώ Ευρωπαίων μελών του συμβουλίου, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος της UEFA Τσέφεριν. Σε ανακοίνωσή της, η ευρωπαϊκή ομοσπονδία ποδοσφαίρου εξέφρασε τη δυσφορία της για την αλλαγή του προγράμματος «την τελευταία στιγμή, που φαίνεται να έγινε απλώς για να εξυπηρετηθούν ιδιωτικά πολιτικά συμφέροντα» εις βάρος του αθλήματος.
Ήταν ένα αξιοσημείωτο επεισόδιο — και ταυτόχρονα ενοχλητικό για τον Ινφαντίνο, προκαλώντας περαιτέρω ερωτήματα για τη φαινομενικά οικεία σχέση του με τον Τραμπ.
Τον προηγούμενο μήνα, ο Ινφαντίνο εθεάθη να γνέφει εγκριτικά στο Οβάλ Γραφείο τον Μάιο, καθώς ο Τραμπ δήλωνε στους δημοσιογράφους ότι οι εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των συνδιοργανωτών του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2026, Καναδά και Μεξικού, θα έκαναν τη διοργάνωση «πιο συναρπαστική» γιατί «η ένταση είναι καλό πράγμα». Ο Ινφαντίνο γέλασε επίσης με την πρόταση του Τραμπ να μετονομαστεί ο Κόλπος του Μεξικού σε «Κόλπος της Αμερικής» κατά την ορκωμοσία του τον Ιανουάριο. Και στις δύο περιπτώσεις, η αντίδραση του Ινφαντίνο προκάλεσε δυσαρέσκεια σε ορισμένους στο συμβούλιο της FIFA.
«Προτιμά να συναντά τον Τραμπ στη Σαουδική Αραβία και, για να είμαι ειλικρινής, δεν τον νοιάζει καθόλου που οι συνάδελφοί του τον περιμένουν», λέει ο Πιέθ. «Τους κάνει να περιμένουν τρεις ώρες μέχρι να ξεκινήσει καν ένα συνέδριο. Έχει φουσκώσει τόσο πολύ από τον εαυτό του πια.»
Κάποιοι στον κύκλο της FIFA το χαρακτηρίζουν Realpolitik, υποστηρίζοντας ότι οι σχέσεις του Ινφαντίνο με τον Τραμπ και τα αυταρχικά καθεστώτα της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ είναι απολύτως ρεαλιστικές και πρακτικές. Ο ίδιος έχει απορρίψει αυτή την άποψη περί «ιδιωτικών πολιτικών συμφερόντων», αποκαλώντας τη σχέση του με τον Τραμπ «καθοριστική» στο πλαίσιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου του επόμενου έτους — και αντίστοιχα με τη Σαουδική Αραβία, καθώς στρέφονται οι σκέψεις στο 2034.
Μία πηγή αναφέρει μια ομιλία που έκανε ο Ινφαντίνο μπροστά στον Πρίγκιπα Κορωνής Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στο Φόρουμ Επενδύσεων Σαουδικής Αραβίας-ΗΠΑ στο Ριάντ τον προηγούμενο μήνα, σχετικά με τη σημασία της επένδυσης στο γυναικείο ποδόσφαιρο. Το ότι μπορεί να το κάνει αυτό στη Σαουδική Αραβία, της οποίας η γυναικεία εθνική ομάδα έπαιξε μόλις τους πρώτους της αγώνες το 2022, θεωρείται μέσα στη FIFA ως έγκριση της ικανότητας του Ινφαντίνο να συνεργάζεται με το βασίλειο σε ανώτατο επίπεδο.
Ωστόσο, υπάρχει, μεταξύ άλλων, ανησυχία για τη σχέση με τη Σαουδική Αραβία και τον τρόπο με τον οποίο ο Ινφαντίνο και η FIFA φάνηκε να ανοίγουν τον δρόμο για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2034 από το βασίλειο. Μια έκθεση αξιολόγησης της FIFA κατέταξε το ανθρώπινο δικαιωμάτων της Σαουδικής Αραβίας ως «μεσαίο» κίνδυνο, προκαλώντας την καταγγελία της Human Rights Watch για «εντελώς αμέλεια» εκ μέρους της FIFA όσον αφορά την ευθύνη της απέναντι στα εκατομμύρια μεταναστών εργατών που θα κατασκευάσουν τα στάδια και τις υποδομές που απαιτεί η διοργάνωση.
Μια κοινή δήλωση 35 υπογραφόντων τον προηγούμενο μήνα, συντονισμένη από την ανθρωπιστική οργάνωση FairSquare με έδρα το Λονδίνο, κατηγόρησε τη FIFA ότι είναι «πιθανότατα πιο κακώς διοικούμενη σήμερα απ’ ό,τι πριν από μια δεκαετία». Μεταξύ οκτώ παραδειγμάτων που αναφέρθηκαν ήταν η έλλειψη ποικιλίας σε ανώτερες θέσεις, οι στενές σχέσεις του Ινφαντίνο με «αυταρχικούς» πολιτικούς ηγέτες, μια σειρά παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται άμεσα με τη διοργάνωση Παγκοσμίων Κυπέλλων και η αμφιλεγόμενη ανάθεση του Παγκοσμίου Κυπέλλου ανδρών του 2034 στη Σαουδική Αραβία.
Μια επιστολή που στάλθηκε τον Απρίλιο από τον γενικό γραμματέα της FIFA Ματίας Γκραφστρόμ προς την Human Rights Watch, η οποία κοινοποιήθηκε στην The Athletic τον Μάιο, περιέγραφε τις μεταρρυθμίσεις της Σαουδικής Αραβίας στους νόμους εργασίας και πρόσθετε: «Σε αυτό το πλαίσιο, και σε συμφωνία με τις δεσμεύσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η FIFA επιδιώκει να συμβάλει στην εξασφάλιση ισχυρής προστασίας για τους εργαζόμενους που απασχολούνται από τρίτους στην κατασκευή των χώρων του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA.»
Ο Ινφαντίνο κατηγορήθηκε επίσης από οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ότι ήταν υπερβολικά κοντά στο Κατάρ στην προετοιμασία για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022, απορρίπτοντας επανειλημμένα τις επικρίσεις για το ανθρώπινο δικαίωμα της χώρας. Επίσης, προκάλεσε αίσθηση ο θαυμασμός του προς τον Πρόεδρο Πούτιν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 στη Ρωσία, όταν αποδέχτηκε μετάλλιο «τάξης φιλίας» και δήλωσε στον κόσμο: «Αυτή είναι η νέα εικόνα της Ρωσίας που έχουμε τώρα». Μέσα σε τέσσερα χρόνια, η FIFA ανέστειλε τη συμμετοχή της Ρωσίας από τους αγώνες της μέχρι νεωτέρας, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Αδιαμφισβήτητο είναι το τεράστιο εμπορικό έσοδο που έχει αποκομίσει η FIFA από, για παράδειγμα, την Aramco, την κρατική ενεργειακή εταιρεία της Σαουδικής Αραβίας· την Qatar Airways· και πιο πρόσφατα, το Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας, που ανέλαβε χορηγός την περασμένη εβδομάδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.
Η εταιρεία Pitch Marketing Group με έδρα το Λονδίνο δημοσίευσε αυτή την εβδομάδα μια έκθεση που προβλέπει ότι τα έσοδα της FIFA για τον τετραετή κύκλο μέχρι το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026 θα ξεπεράσουν τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια, περισσότερο από το διπλάσιο των εσόδων που είχε στα τέσσερα χρόνια πριν από το Ρωσία 2018.
«Το γεγονός ότι θα διπλασιάσουν τα έσοδα από τον έναν κύκλο στον επόμενο είναι μια πραγματικά εντυπωσιακή επίδοση», λέει ο Άντριου Πράνγκνελ, διευθύνων σύμβουλος της Νέας Ζηλανδίας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας. «Όταν βλέπεις τι έχει κάνει η FIFA, ειδικά όσον αφορά την ανακατανομή του πλούτου σε όλο το ποδόσφαιρο, ο Τζιάνι το έχει αντιπροσωπεύσει πολύ καλά. Μπορώ να αναφέρω 100 προκλήσεις, αλλά αυτά τα αποτελέσματα είναι ουσιαστικά.
«Αν το δεις με καθαρά δυτικό δημοκρατικό μάτι, μπορεί να πεις, ‘Α, εδώ είναι πολύ επιεικής, εκεί αποφεύγει το θέμα’. Αλλά στην ουσία διαχειρίζεται τα Ηνωμένα Έθνη, σωστά; Υπάρχουν 210 χώρες. Το να εμβαθύνεις σε κάποια από αυτά τα ζητήματα δεν είναι εύκολο. Δεν νομίζω ότι μπορείς ποτέ να κρίνεις κάποιον αν δεν έχει περπατήσει στα παπούτσια του.»
«Σήμερα νιώθω Καταριανός. Σήμερα νιώθω Άραβας. Σήμερα νιώθω Αφρικανός. Σήμερα νιώθω ομοφυλόφιλος. Σήμερα νιώθω ανάπηρος. Σήμερα νιώθω μετανάστης εργάτης.»
Έχουν περάσει δύο χρόνια και μισό από την ομιλία 57 λεπτών του Ινφαντίνο στην παραμονή του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022, που ξεκίνησε με έναν απρόσμενο λόγο για την ενσυναίσθηση προς καταπιεσμένες ομάδες — ως γιος μεταναστών εργατών που αντιμετωπίστηκαν άσχημα στην Ελβετία, «θύμα εκφοβισμού» για τις ιταλικές ρίζες του, τα κόκκινα μαλλιά και τις φακίδες — πριν υπονοήσει ότι η κριτική για το ανθρώπινο δικαίωμα των Καταριανών οικοδεσποτών οφείλεται στην ισλαμοφοβία.
Είναι εντυπωσιακό πόσο συχνά αναφέρεται αυτή η ομιλία όταν ζητούνται από ανθρώπους οι παρατηρήσεις τους για τον Ινφαντίνο. Ένας ποδοσφαιρικός παράγοντας τη θυμάται ως «ντροπιαστική», άλλος (που γενικά τον υποστηρίζει) ως «μεγάλο επικοινωνιακό λάθος». Όμως ένας άλλος παράγοντας στους κύκλους της FIFA λέει ότι προήλθε από την καρδιά και ήταν «απίστευτα γενναία» — όχι μόνο τα λόγια, αλλά και ο τρόπος που αγκάλιασε τον Μπράιαν Σουάνσον, διευθυντή δημοσίων σχέσεων του, ο οποίος μίλησε για το πώς, ως ομοφυλόφιλος, ήταν ευγνώμων για τη στήριξη του Ινφαντίνο.
Από εκείνη την ημέρα, ο Ινφαντίνο σχεδόν δεν έχει ασχοληθεί με τα μέσα ενημέρωσης. Οι σύντομες αναρτήσεις του στο Instagram, με απενεργοποιημένα τα δημόσια σχόλια, αντιπαραβάλλονται ευθέως με την αποχή του από τα παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η παραδοσιακή συνέντευξη Τύπου μετά το συνέδριο έχει εγκαταλειφθεί, ενώ πολυάριθμες προωθητικές εκδηλώσεις για το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων αυτή την εβδομάδα στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν χωρίς πρόσβαση στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Οι δημοσιογράφοι που συγκεντρώθηκαν στην Μαϊάμι την Πέμπτη για μια προγραμματισμένη εμφάνιση του Ινφαντίνο, αντί γι’ αυτήν είδαν ένα βίντεο διάρκειας έξι λεπτών με τον πρόεδρο.
Η μόνη αξιοσημείωτη συνέντευξή του πρόσφατα ήταν με τον Αμερικανό streamer Speed, ο οποίος προτίμησε να προετοιμάσει το κοινό για το μεγάλο ερώτημα («Μέσι ή Ρονάλντο;») πριν επιτρέψει στον πρόεδρο της FIFA να παρακολουθήσει ακριβώς οκτώ λεπτά βίντεο με τον ίδιο να παίζει στον πρόσφατο φιλανθρωπικό αγώνα Sidemen στο Γουέμπλεϊ.
Η ιδέα πίσω από αυτή τη συνέντευξη ήταν να συνδεθεί με ένα διαφορετικό κοινό και να προωθήσει το επικείμενο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, της επιτυχίας του οποίου εξαρτάται πολύ η αξιοπιστία του.
Ήταν μια περίεργη εμφάνιση. Το «κονσέρτο» του Ινφαντίνο ήταν να παρουσιάσει το νέο τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων — αυτό με το όνομά του (δύο φορές) — και να δείξει ένα κλειδί για να ενεργοποιήσει τα κινούμενα χαρακτηριστικά του. «Τι στο διάολο; Αυτό είναι φοβερό», απάντησε ο Speed, σχεδόν επαναλαμβάνοντας το «Ουάου, πλάκα κάνεις» του Τραμπ πριν από μερικές εβδομάδες.
Και σε αυτό το σημείο, βλέποντας τα μάτια του Speed να λάμπουν, ο Ινφαντίνο φαινόταν να νιώθει σαν στο σπίτι του — σε έναν ποδοσφαιρικό κόσμο χωρίς κυνισμό, όπου όλα όσα λέει λαμβάνονται κατά γράμμα, όπου αναγνωρίζεται ως «κάτι σαν βασιλιάς του ποδοσφαίρου — υποθέτω… κατά κάποιο τρόπο» και όπου αυτός ο ενθουσιασμός, όπως είπε ο Τραμπ, παίζει πολύ καλά.
Άρθρο του Oliver Kay με την συνεισφορά των Matt Slater, Adam Crafton, Adam Leventhal στο The Athletic
Μετάφραση στα ελληνικά Χρήστος Καζαντζόγλου