Ο θρίαμβος του ’87: Η νύχτα που το Ελληνικό μπάσκετ άγγιξε την αθανασία
14 Ιουνίου 1987 – Μια ημερομηνία γραμμένη με χρυσά γράμματα στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Η μέρα που η Ελλάδα νίκησε τη Σοβιετική Ένωση 103-101 στην παράταση και κατέκτησε για πρώτη φορά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μπάσκετ, ξεσηκώνοντας ένα ολόκληρο έθνος.
Το βράδυ εκείνης της Κυριακής, οι δρόμοι της χώρας πλημμύρισαν από ανθρώπους κάθε ηλικίας. Δεν ήταν μόνο φίλαθλοι —ήταν ένα ολόκληρο έθνος που πανηγύριζε για ένα ιστορικό κατόρθωμα. Η εθνική ομάδα μπάσκετ, που λίγα χρόνια πριν μόλις πάλευε για μια αξιοπρεπή παρουσία, κατέκτησε την κορυφή της Ευρώπης, στο παρθενικό της τελικό, απέναντι σε μια αθλητική υπερδύναμη όπως η Σοβιετική Ένωση.
Μια ομάδα χωρίς παρελθόν, με βλέμμα στο μέλλον
Μέχρι το 1987, η εθνική ομάδα είχε να επιδείξει μέτριες έως απογοητευτικές πορείες. Δεν είχε συμμετάσχει καν στο προηγούμενο Ευρωμπάσκετ του 1985, και η τελευταία φορά που είχε βρεθεί στην οκτάδα ήταν το μακρινό 1965. Ωστόσο, ο Κώστας Πολίτης είχε από το 1982 βάλει τα θεμέλια για κάτι σπουδαίο, χτίζοντας μια νέα ομάδα με παίκτες όπως ο Νίκος Γκάλης, ο Παναγιώτης Γιαννάκης και ο Παναγιώτης Φασούλας.
Η Ελλάδα κλήθηκε να παίξει στον «όμιλο του θανάτου», με Σοβιετική Ένωση, Γιουγκοσλαβία, Ισπανία, Ρουμανία και Γαλλία. Η διοργάνωση φιλοξενήθηκε στο νεόδμητο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), και κανείς δεν περίμενε κάτι παραπάνω από μια απλή πρόκριση στα προημιτελικά.
Το ταξίδι ξεκινά: Από την αμφιβολία στον θρίαμβο
Η πρεμιέρα απέναντι στη Ρουμανία ήταν εμφατική – νίκη με 109-77, με 44 πόντους του ασταμάτητου Νίκου Γκάλη. Ωστόσο, όλα άλλαξαν την επόμενη ημέρα, όταν η Ελλάδα νίκησε την υπερδύναμη Γιουγκοσλαβία του Ντράζεν Πέτροβιτς με 84-78. Ήταν η πρώτη μεγάλη απόδειξη ότι η ελληνική ομάδα δεν βρισκόταν εκεί για να συμπληρώσει το πρόγραμμα.
Η συνέχεια όμως δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Ήττες από Ισπανία (106-89) και Σοβιετική Ένωση (69-66) φάνηκαν να προσγειώνουν την εθνική στην πραγματικότητα. Όμως ο Γκάλης συνέχιζε να σκοράρει ακατάπαυστα και, με τη νίκη επί της Γαλλίας (82-69), η Ελλάδα προκρίθηκε στους «8».
Η μετάβαση από το όνειρο στην πράξη
Το παιχνίδι των προημιτελικών, στις 10 Ιουνίου, ήταν απέναντι στην Ιταλία. Ένα ματς που ιστορικά φαινόταν χαμένο – η εθνική δεν είχε ποτέ νικήσει τους Ιταλούς. Όμως εκείνο το βράδυ όλα άλλαξαν. Η Ελλάδα επικράτησε 90-78 και βρέθηκε για πρώτη φορά στην τετράδα.
Ο ημιτελικός με την πανίσχυρη Γιουγκοσλαβία –ξανά– ήταν ένα από τα πιο δραματικά παιχνίδια της διοργάνωσης. Με τον Γκάλη να σταματά στους 30 πόντους και τον Γιαννάκη να δίνει ρέστα σε άμυνα και επίθεση, η Ελλάδα κέρδισε με 81-77 και πέρασε στον τελικό. Η Ελλάδα στο τελικό του Ευρωμπάσκετ. Κανείς δεν το πίστευε, ακόμα και τότε.
Ο τελικός: Η βραδιά που έγινε θρύλος
Η Σοβιετική Ένωση, με παίκτες όπως ο Μαρτσουλιόνις και ο Τκατσένκο, ήταν το απόλυτο φαβορί. Όμως η ελληνική ομάδα μπήκε με πίστη και φωτιά στα μάτια. Ήταν ένα συγκλονιστικό ματς, γεμάτο πάθος, ανατροπές, τρίποντα και ασίστ. Ο Γκάλης πέτυχε 40 πόντους, ο Γιαννάκης καθοδήγησε, και ο ήρωας της τελευταίας στιγμής ήταν ο Αργύρης Καμπούρης, που με δύο ψύχραιμες βολές στα τελευταία δευτερόλεπτα της παράτασης έγραψε το 103-101.
Το ΣΕΦ σείστηκε. Η Ελλάδα ολόκληρη σείστηκε. Ένα ομαδικό άθλημα στην Ελλάδα έβγαινε από την αφάνεια και έπαιρνε θέση στην κορυφή της Ευρώπης.
Η κληρονομιά του '87
Ο θρίαμβος του 1987 δεν ήταν απλώς μια αθλητική επιτυχία. Ήταν μια κοινωνική, πολιτισμική και εθνική καμπή. Το μπάσκετ έγινε εθνική υπόθεση. Τα παιδιά στα σχολεία αντέγραφαν τις κινήσεις του Γκάλη και του Γιαννάκη. Τα γήπεδα γέμισαν. Η Ελλάδα πίστεψε ότι μπορεί. Και το 2004, με το Euro, αυτό επαληθεύτηκε.
Αλλά όλα άρχισαν εκείνο το βράδυ της 14ης Ιουνίου 1987. Τη νύχτα που ο Νίκος Γκάλης έγινε αθάνατος. Τη νύχτα που ο Καμπούρης δεν αστόχησε. Τη νύχτα που η Ελλάδα νίκησε την αυτοκρατορία.
Έκτοτε, κάθε φορά που βλέπουμε εκείνο το τρίποντο του Χριστοδούλου, κάθε φορά που ακούμε τη φωνή του Φίλιππου Συρίγου να φωνάζει «είμαστε πρωταθλητές Ευρώπης!», θυμόμαστε ότι κάποτε, μια ομάδα που δεν πίστευε κανείς, τα κατάφερε.
Και αυτό, δεν ξεχνιέται ποτέ!